انواع پی

پی، شالوده یا فونداسیون^[۱] (به انگلیسی: Foundation) بخشی از ساختمان است که وظیفهٔ انتقال نیرو از ستونها به زمین و خاک اطرافش را بر عهده دارد بر اساس نوع ساختمان و میزان نیروهای وارده، بافت لایه هاو نوع خاک زمین و شرایط آب و هوایی منطقه :میتوان تیپ و ابعاد شالوده را انتخاب و مشخص نمود. عمق، طول و عرض پی‌ها به وزن ساختمان، تعداد طبقات و نوع خاک محل بستگی دارد.

محتویات

  [نهفتن] 

• ۱انواع پی در معماری مدرن
• ۲ب) شالوده‌های دو ستونی
• ۳انواع پی در معماری سنتی ایرانی
• ۴پی از چرز
• ۵پی از شفته
• ۶پی سنگی
• ۷پی از شفته تیزان
• ۸پی چوبی
• ۹منطقه شق
• ۱۰انواع مدل‌های اجرایی پی
  • ۱۰.۱پی منفرد (تکی، نقطه‌ای)
  • ۱۰.۲پی مرکب
  • ۱۰.۳پی باسکولی
  • ۱۰.۴پی نواری
• ۱۱پی در ساختمان آجری
• ۱۲ایزولاسیون (عایق رطوبتی)
  • ۱۲.۱پی گسترده
• ۱۳منابع

انواع پی در معماری مدرن[ویرایش]

^[۲]
پی‌ها بر اساس عمق و نوع عملکرد طبقه‌بندی می‌شوند. در حالت کلی چنانچه لایه مقاوم در عمق کمی از سطح زمین قرار گرفته باشد، پی در نزدیکی سطح زمین بنا می‌شود. در غیر این صورت برای رسیدن به لایه مقاوم، عمق پی افزایش می‌یابد.
بطور کلی پی‌ها را می‌توان به چهار دسته تقسیم کرد:

• پی‌های کم عمق معروف به پی‌های سطحی(shallow foundation)

پی‌هایی که نسبت عمق به عرض آنها مساوی یا کمتر از یک باشد را پی سطحی می‌نامند دسته‌بندی‌های متفاوتی از پی‌های سطحی در مراجع مختلف یافت می‌گردد. باولز انواع کلی پی‌های سطحی را به صورت زیر تقسیم‌بندی می‌کند:

1. پی‌های منفرد:پی‌هایی که بار یک ستون منفرد یایک دیوار را حمل می‌کنند.
2. پیهای مرکب:پی‌هایی که بار دو یا چهار ستون را حمل می‌کنند.
3. پی گسترده:نوعی شالوده است که بار چندین ستون با فواصل نا منظم یا چندین ردیف ستون موازی را حمل می کندو در زیر بخشی از ساختمان یا کل آن قرار می‌گیرد.

پی‌های سطحی به صورت جزئی تر نیز تقسیم‌بندی شده‌اند (مبحث ۷ مقررات ملی ساختمان):
الف) شالوده‌های منفرد(spread founadtion): به شالوده‌ای که تنها بار یک ستون را منتقل می‌کند، شالوده منفرد می‌گویند. این پی‌ها معمولاً از یک دال مربعی یا دایره‌ای تشکیل می‌شوند. در بیشتر موارد، پی‌های منفرد توسط تیرهایی به نام کلاف به یکدیگر متصل می‌شوند. کلاف‌ها نقشی در جلو گیری از نشست شالوده‌های منفرد ندارند. (قادر به تحمل برش و خمش نمی‌باشند) و تنها صلبیت جانبی سازه را افزایش می‌دهند. شالوده منفرد می‌تواند شامل انواع بتنی غیر مسلح یابتن مسلح معمولی، با سطوح شیبدار و پله‌ای باشد.

ب) شالوده‌های دو ستونی[ویرایش]

اگر دو ستون به هم نزدیک باشند (به نحوی که فاصله شالوده منفرد آنها کمتر از نصف فاصله دو ستون می‌شود)، اقتصادی و مناسب است که از شالوده دو ستونی استفاده شود. کار برد اصلی این و نوع شالوده در مواردی است که نمی‌توانند یک یک ستون را به طور مرکزی بر روی شالوده منفرد قرار داد، مانند شالوده ستون کناری (در نوار مرکزی ساختمان در زمین‌های محدود). شالوده دو ستونی می‌تواند به طور مستطیلی یا ذوزنقه‌ای طرح شود. این شالوده‌ها به نحوی طراحی می‌شوند که مرکز هندسی آنها بر نقطه اثر برآیند بارهای وارد منطبق شود.
راه دیگر مقابله با خروج از مرکزیت ستون کناری اتصال آن توسط یک تیر قوی به شالوده داخلی مجاور است. چنین شالوده‌ای را شالوده باسکولی یا شالوده تسمه‌ای می‌گویند. شالوده باسکولی از نشست‌های نامساوی ستون‌ها نیز جلوگیری می‌کند.
ج) شالوده نواری(strip footing):برای شالوده ستون‌های یک ردیف و یا دیوار باربر، از شالوده نواری استفاده می شودکه نسبت طول به عرض آن بسیار زیاد است. معمولاً شالوده‌هایی که در آنها نسبت طول به عرض آنها بیتشر از چهار یا پنج باشد به عنوان شالوده نواری در نطر گرفته می‌شود.
د) شالوده گسترده(raft foundation):اگر زمین زیر شالوده آنقدر سست باشد و یا بار وارد از طرف سازه آنقدر زیاد باشد که سطح پوشیده شده توسط پی‌های منفرد بیش از نصف سطح زیر بنا شود، در این صورت اقتصادی است که از پی گسترده استفاده شود. شالوده گسترده شامل یک دال یکپارچه است که کلیه بارهای سازه را از ستون‌های و دیوارها به خاک منتقل می‌کند. این نوع شالوده موجب توزیع نسبتاً یکنواخت تنش و جلوگیری از تمرکز آن در زیر بارهای سنگین و موضعی می‌شود، لذا در کاهش نشست نامساوی بسیار مؤثر است.
ه) شالوده شبکه‌ای(grid foundation):به لحاظ اقتصادی (کاهش هزینه قالب بندی) گاهی مقرون به صرفه است که شالوده‌های یک ردیف در هم ادغام و شالوده به صورت نواری اجرا شود. چنانچه این نوارها در هر دو امتداد عمود برهم قرار گیرند، شالوده شبکه‌ای به وجود می‌آید. عملکرد این شالوده‌ها مرکب بوده و متفاوت از عملکرد شالوده منفردی است که توسط کلاف به یکدیگر متصل می‌شوند.
و) پی‌های پوسته‌ای(shell foundation):این نوع پی‌ها بار رابه واسطه شکل خود به زمین منتقل می کنندو حجم آنها تأثیری در انتقال بار ندارد. این نوع پی‌ها به عنوان پی برج‌های خیلی بلند نظیر برج‌های رادیو تلویزیون یا برج‌های خنک‌کننده به کار می‌روند و طراحی آنها مشکل است.

• پی‌های نیمه عمیق (پی‌های چاهی)(pier foundation)

در این پی‌ها نسبت عمق به عرض در محدوده (۴–۵)تا(۱۰)قرار دارد.
این پی‌ها حد فاصل پی‌های سطحی و عمیق هستندو به آنها پی‌های چاهی نیز گفته می‌شوند. عملکرد آنها تا حدودی شبیه پی‌های عمیق است زیرا بار را به یک لایه مقاوم که در عمق متوسطی از زمین قرار دارد منتقل می‌کنند. برای اجرای این پی‌ها، چاهی در زمین حفر کرده و سپس درون آن را با مصالح مناسب پر می‌کنند.

• پی‌های عمیق(deep foundation)

این پی‌ها عمدتاً شامل شمع بوده و در آنها نسبت عمق به عرض پی بیشتر از ۱۰بوده است

• پی‌های ویژه(special foundation)

هرگونه پی که جزء دسته‌های فوق نباشد مانند پی‌های صندوقچه‌ای، مهارها، ستون‌های شنی و سنگی و... در این دسته قرار می‌گیرند

انواع پی در معماری سنتی ایرانی[ویرایش]

• پی از چرز
• پی از شفته
• پی‌های سنگی
• پی از شفته تیزان (شفته تیزون)
• پی چوبی

پی از چرز[ویرایش]

چرز، به ملاتهای کم آهک و یا بدون آهک گفته می‌شود که معمولاً از موادی مانند شن و ماسه، خرده سنگ، نخاله آجر، گل و آب تشکیل شده است. پی از چرز مانند بتن مگر در بناهای جدید است و برای یکسان‌سازی زیر پی از آن استفاده می‌شود. معمولاً پی‌هایی که در آن از ملات شفته آهکی استفاده می‌شود باید از چرز در زیر آن استفاده کرد. برای دفع رطوبت نیز تا روی پی، شفته ریخته می‌شود. حتی ریختن آهک بر خاک به دلیل جذب شیره آهک توسط زمین سبب مقاوم شدن خاک اطراف می‌شود.

پی از شفته[ویرایش]

معمولاً این پی در مناطق مرطوب استفاده می‌شود و مواد تشکیل دهنده آن عبارت اند از؛ گرد آهک، شن و ماسه، خاک و نخاله آجر. در مناطقی که رطوبت وجود ندارد از آهک استفاده نمی‌کنند، زیرا ملات آهکی در مناطق خشک مقاومت خود را از دست می‌دهد و به اصطلاح پوک می‌شود. برای تقویت پی معمولاً دور تا دور پی را خالی کرده و ملات شفته آهک را می‌ریزند.

پی سنگی[ویرایش]

از آنها معمولاً برای ساختمانهایی با وزن زیاد استفاده می‌شود. اجرای پی سنگی بر دو نوع است:

1. بدون ملات که در اصطلاح به آن خشکه چین می‌گویند.
2. با ملات.

برای اتصال سنگها در حالتی که پی سنگی دارای ملات است با توجه به نوع محل در مناطق مرطوب از ملات شفته آهکی و در مناطق خشک از ملات قیرچارو استفاده می‌شود.

پی از شفته تیزان[ویرایش]

شفته تیزان همانند شفته آهکی است با این تفاوت که دارای آهک بیشتری در ترکیب خود است. از این ملات برای بناهایی که زیاد در مجاورت آب فرار می‌گیرند استفاده می‌شود. مانند آب انبارها،حمام‌ها و استخرها و...

پی چوبی[ویرایش]

پی‌های چوبی اغلب در مناطق شمالی کشور که دسترسی به چوب آسان است، استفاده می‌شود، این پی‌ها اغلب بر روی سطح زمین ساخته شده و چوب‌های بکار رفته در آنها دارای ابعاد بزرگی است که توانایی تحمل نیروهای مختلفی همچون وزن ساختمان ر دارند. از دیگر دلایلی که این نوع پی‌ها را بر روی سطح زمین می‌سازند ایجاد شرایطی برای عبور هوا از زیر ساختمان و کاستن مقدار رطوبت در بنا است، همچنین قرار گیری چوب در زیر زمین سبب پوسیدگی سریع آن شده و نیاز به مرمت‌های پیاپی خواهد داشت

منطقه شق[ویرایش]

در برخی مناطق، زمینی که بنا را بر روی آن می‌سازند دچار شکافتگی و یا ترک می‌شود، در صورتی که عمق این ترکها زیاد نباشد، و با گود برداری تا چندین متر قابل رفع باشد، قبل از اجرای پی، زمین را تا نقطه صفر ترک می‌کنند و پی سازی را از آنجا آغاز می‌کنند. نقطه صفر زمین یا منطقه شق محلی است که در اصل ترک یا شکافتگی در آن بخش تمام می‌شود.

انواع مدل‌های اجرایی پی[ویرایش]

به طور کلی از لحاظ اجرایی ما دارای ۵ نوع مدل اجرایی پی می‌باشیم که عبارتند از

پی منفرد (تکی، نقطه‌ای)[ویرایش]

پی‌هایی که بار یک تک ستون یا دیواری را حمل می‌نمایند. یا برای ساختمانهایی که بار آن‌ها به صورت متمرکز (نقطه‌ای) به زمین منتقل می‌شود ساخته می‌گردند مانند ساختمان‌های فلزی یا ساختمان‌های بتنی. در واقع پی‌های منفرد در ابعاد محدود زیر هر ستون قرار می‌گیرند و باکلاف افقی بتی به هم متصل می‌شوند. این پی‌ها بعلت نقاط ضعفی که در قبال زلزله و رانش و نشست زمین دارند-برای سازه‌های سبک-سازه‌های با طبقات محدود-و بر روی خاکهایی با مقامت فشاری مجاز:1.2 - 1.5kg/cm2از نظر تجربه پیشنهاد می‌شوند. بدیهی است علیرغم این تمهیدات پاسخ اصلی را محاسبه دقیق کمتر شدن تنش ایجاد شده خاک زیر پی از تنش مجاز فوق باید بدهد. لایه‌های پی‌های نقطه‌ای:

زمین مناسب :با لایه‌های رسی با چسبندگی حداقل :c=1-1.5 kg/cm2 ویا زمین ماسه‌ای وشنی متراکم بازاویه اصطکاک حداقل:۳۰ درجه بین ذرات.

توجه مهم:احداث هر سازه‌ای ولو سبک وکم اهمیت بر ماسه بادی-و مرطوب و لغزنده ساحلی که سطح اب زیر زمینی بالاست خطر نشست و بخصوص فرورفتن و دفن سازه-یا واژگونی و خوابیدن سازه را در اثر پدیده روانگرایی-که در زلزله بسرعت فعال می‌شود دارد.

بتن مگر: با حداقل:150–200 kg/m3-عیار سیمان با ضخامت ۱۰ تا۱۵ سانتیمتر زیر هر فونداسیون تکی.

میلگردهای کف پی:درفواصل ۱۵ تا ۲۰ سانت براساس محاسبه تعداد آنها و فاصله حداقل ۵ تا ۷ سانت از کف پی.

بتن اصلی: عیار سیمان حداقل 300-350kg/m3.

صفحه زیر ستون (در ساختمانهای اسکلت فلزی):بر اساس محاسبه بار و حداقل با چهار پیچ و مهره مهاری در ستونهای با بار متمرکز کم و ترجیحاً گوشه‌ای.

پی مرکب[ویرایش]

پی‌هایی که بار دو تا چهار ستون را حمل می‌نمایند:این پی‌ها می‌توانند برحسب نظر مهندس محاسب مستطیلی-یا حتی ذوذنقه‌ای انتخاب شوند.

پی باسکولی[ویرایش]

برای جلوگیری از چرخش فونداسیون و تیر و در کنار دیوار همسایه از فونداسیون باسکولی یا استواپیم استفاده می‌شود. منظور از کلمه باسکول سوای معنای محاسباتی ان از نظر ظاهر شکل انست که ستونها با فاصله از لبه عرضی شالوده روی ان قرار دارند.

پی نواری[ویرایش]

این پی‌ها اگر در ساختمان‌های آجری مورد استفاده قرار می‌گیرد. مثلاً زیر دیوار محوطه‌ها می‌توان حداکثر عمق پی‌های نواری در حدود ۵۰ و عرض پی قدری بزرگتر از عرض دیوار روی آن می‌باشد. با شرط زمین معمولی و آنچه در مقاومت‌های زمین در بالا اشاره شد. اما فونداسیون بتنی نواری در سازه‌های مهم وحتی مسکونی شرایط خاص و مهمی دارد. ابعاد باید بر اساس محاسبات نرم‌افزاری دقیق مشخص و اجرا گردند وبه سادگی شناژ زیر سری یک دیوار نیست. لایه‌های پی‌های نواری به ترتیب از پایین به بالا

شفته ریزی

کرسی چینی

شناژ

ملات ماسه سیمان برای ایزولاسیون رطوبتی

قیر گونی

ملات ماسه سیمان برای پوشش روی قیر گونی

دیوار چینی اصلی

پی در ساختمان آجری[ویرایش]

نخستین مرحله در ساختمان‌های آجری مانند سایر ساختمان‌ها پی سازی می‌باشد که این کار بعد از گود برداری و پی کنی باید صورت بگیرد. معمولاً برای ساختمان‌های آجری که دیوارهای اصلی آن حمال می‌باشد از پی‌های نواری استفاده می‌شود.

عمق پی‌های نواری:

عمق پی‌های نواری در حدود ۵۰ سانتی‌متر می‌باشد و اگر در این عمق به زمینی بکر دسترسی نباشد باید عمق پی را تا زمین بکر ادامه داد یا از روش شمع کوبی استفاده نمود.

عرض پی

معمولاً عرض پی قدری بزرگتر از عرضدیوار روی آن ساخته می‌شود. زیرا اولا همیشه فشار وارده و سطح تحت فشار با هم نسبت معکوس دارند. در ثانی فرض بر این است که بار وارده به وسیله دیوار یاستون به پی با زاویهٔ ۴۵ درجه منتقل می‌شود؛ بدین جهت عرض پی را بزرگتر از عرض دیوار می‌گیرند.

لایه‌های پی‌های نواری:

لایه‌های پی سازی در پی‌های نواری به ترتیب از پایین به بالا به صورت زیر است:

۱. شفته ریزی ۲. کرسی چینی ۳. شناژ ۴. ملات ماسه سیمان برای زیر ایزولاسیون رطوبتی ۵. قیر و گونی برای ایزولاسیون رطوبتی ۶. ملات ماسه سیمان برای پوشش روی قیر و گونی

شفته ریزی:

پی‌های نواری در ساختمان‌های آجری معمولاً با شفته پر می‌شوند. شفته مخلوطی است از خاک مناسب و آهک شکفته و آب.

کرسی چینی

معمولاً در طبقه هم کف ساختمان‌ها سطح اتاق‌ها را چند سانتی‌متر از کف حیاط یا کوچه بالاتر می‌سازند، به این اختلاف کرسی چینی می‌گویند. کرسی چینی به ۳ علت انجام می‌شود:

۱. بشراز قدیم تمایل داشت قدری بلندتر از کف زمین سکونت کند. ۲. ارتفاع طبقهٔ هم کف با سطح زمین مانع ورود برف و باران و برگ و خاشاک و ... به داخل اتاقها می‌گردد. ۳. به این دلیل که اغلب زمین‌هایی که ما برای ساختمان انتخاب می‌کنیم کاملاً مسطح نبوده و دارای شیب می‌باشد و از طرفی سالن‌ها و اتاق‌های ساختمان باید کاملاً در یک سطح ساخته شود. به همین دلیل برای مسطح کردن اتاق‌ها قسمت‌های پایین را به وسیله کرسی چینی با قسمت‌های بلند آن هم سطح می‌کنند. عرض دیوارهای کرسی چینی بستگی به ارتفاع آن دارد. هر قدر این ارتفاع بیشتر باشد به علت خاکی که در پشت آن قرار می‌گیرد باید پهنای آن بیشتر شود تا بتواند در مقابل فشار‌های جانبی مقاومت نماید.

شناژ

این قسمت از ساختمان روی کرسی چینی و در یک تراز ساخته می‌شود. برای متصل کردن پی‌ها به همدیگر ایجاد می‌گردد، در اثر وجود شناژ کلیه قسمت‌های ساختمان بطور یکپارچه عمل نموده و کلیهٔ نشست‌ها یکنواخت بوده و نیروهای واردهٔ اتفاقی (زلزله و ...) به یک نقطهٔ ساختمان به تمام قسمت‌های ساختمان منتقل گشته و در نتیجه از شدت نیروی وارده در یک نقطه کاسته شده و مانع خرابی ساختمان می‌شود. شناژهای افقی را معمولاً روی کرسی چینی در طبقهٔ همکف اجرا می‌نمایند ولی گاهی اوقات نیز در طبقات زیر هر سقف روی کلیهٔ دیوارها شناژ اجرا می‌گردد. این شناژهای افقی که در پایین و بالای دیوار ساخته می‌شود توسط شناژهای عمودی در چند نقطه به هم متصل می‌شوند. شناژ را با مصالح مختلف از قبیل تیر آهن، میلگرد و تیر چوبی و... می‌سازند؛ ولی شناژ بتنی متداول‌ترین است که از ۳ قسمت تشکیل می‌شود.

۱. قالب بندی ۲. آرماتوربندی ۳. بتن

قشر ماسه سیمان زیر و روی قیر و گونی

زیر قیر و گونی به ۲ دلیل با یک قشر ماسه و سیمان اندود می‌کنند.

۱. برای ایجاد یک سطح صاف و مناسب جهت اندود قیر و گونی، زیرا چنانچه بخواهیم بلافاصله بعد از کرسی چینی اقدام به قیر و گونی بنماییم سطح آجری کرسی چینی بعلت ناهمواری برای قیر و گونی مناسب نیست و اصولاً قیر و گونی به علت شکننده بودن از زیر و رو باید بین دو پوشش محافظ قرار گیرد.

۲. اگر برای ساختمان از ملات ماسه آهک و یا ماسه سیمان و آهک استفاده شود برای دور نگهداشتن قیر و گونی از آهک اقدام به ایجاد یک لایه ماسه سیمان روی آجر می‌نمایند زیرا در غیر این صورت به سبب ترکیب قیر با آهک بعد از مدتی قیر و گونی فاسد گشته و در آن سوراخ‌هایی ایجاد می‌گردد که باعث نفوذ رطوبت به سطح‌های بالاتر گشته و خاصیت قیر و گونی از بین می‌رود. چنانچه ایزولاسیون روی شناژ بتنی اجرا شود اگر سطح بالایی بتن را به وسیله تخت ماله به خوبی ساخت نمایند احتیاج به قشر ماسه سیمان نیست. اگر ملات عمومی ساختمان دارای آهک باشد باید روی قیر و گونی هم با پوسته‌ای از ملات ماسه سیمان پوشانیده شود به طوری که قیر و گونی به هیچ وجه باآهک در تماس نباشد.

ایزولاسیون (عایق رطوبتی)[ویرایش]

ایزولاسیون یا عایق کاری به معنای جدا کردن یا جداسازی به کار می‌رود. ایزولاسیون انواع مختلف دارد مانند ایزولاسیون‌های حرارتی که در آن از پشم شیشه استفاده می‌کنند و یا ایزولاسیون‌های صوتی که در آن از انواع مانع‌های صوتی استفاده می‌گردد و یا ایزولاسیون در مقابل اشعه ایکس در بیمارستان‌ها برای اتاق‌های رادیوگرافی که از ورقه‌های سرب استفاده می‌شود ویا ایزولاسیون‌های رطوبتی که انواع مختلف دارد و متداول‌ترین آن در ایران قیرگونی است.

ماسه سیمان برای پوشش روی قیر و گونی

برای محفوظ نگه داشتن قیر و گونی از آسیب، مخصوصاً در ساختمان‌هایی که از ملات آهک استفاده می‌شود باید روی قشر قیر و گونی با ملات ماسه سیمان پوشانیده شود. در جاهایی که دیوار چینی نمی‌شود مانند محل درها و یا مکان‌هایی که بعد از چند روز دیوار چینی می‌شود این قشر ماسه سیمان مانع از آسیب دیدن لایهٔ قیر و گونی در اثر رفت و آمد خواهد گردید.^[۳]

پی گسترده[ویرایش]

به پی‌هایی اطلاق می‌شود که بار چند ستون یا دیوار را که در ردیف‌ها یا امتدادهای مختلف قرار دارند به زمین منتقل می‌نمایند. پی گستره ممکن است به شکل دال مجموعه تیر_دال و... ساخته شود. باید توجه کرد که در بندر عباس با توجه به گرمای هوا باید ۳الی۴ ساعت بعد از ریختن بتن فونداسیون آبدهی بتن آغاز شود و بتن ریزی بعد از ظهر انجام گیرد. در صورت که بتن ریزی در صبح زود تا قبل از ساعت ۱۰ صبح انجام گیرد دمای بتن را با خنک کردن آب مصرفی بتن. به کار بردن سیمان مناسب با حرارت زدایی کم. پایین نگه داشتن دمای سیمان با نگهداری سیمان در سیلوهای عایق بندی شده.

کاهش دمای مصالح سنگی با انبار کردن آنها و یا آب پاشی یا دمیدن هوای سرد به آنها و نگهداری ابزار و ماشین آلات تهیه و حمل مخلوط بتن در سایه و یا آب پاشی به آنها پایین‌تر از ۳۲ درجه آورد. لازم است ذکر شود حداقل سیمان یا مواد سیمانی در مناطق ساحلی خلیج فارس ۳۵۰kg/mو حداکثر آن ۴۲۵kg/m بتن می‌باشد. مقدار کلریدهای مصرفی در بتن مسلح باید کمتر از ۵۰۰ قسمت در میلیون باشد. میزان کل کلرید قابل حل در آب بتن سخت شده ۲۸ روزه نیز باید مطابق آیین‌نامه مقررات ملی ساختمان باشد.

توصیه مهم۱-:بتن ریزی در هوای با دمای زیر ۵ درجه سانتیگراد (یخبندان) بکلی ممنوع است وحتی با اختلاط ضد یخ توصیه نمی‌شود. توصیه مهم ۲-حتی المقور بتن مصرفی فونداسیونها وستونها اختلاط کنترل شدهای کارخانه‌های مجاز وبا تراک میکسر باشد. شاید بتوان بتن ریزی یک سازه کم‌اهمیت یک تا دو طبقه را با اختلاط دست پذیرفت لکن سازه‌های با درجه متوسط آیین‌نامه‌ای به بالا حتماً باید با بتن کارخانه‌ای کنترل شده وبا تراک میکسر ریخته شوند.

هر کدام از پی‌های فوق دارای رفتارهای گوناگونی در هنگام اعمال فشار می‌باشند. وبه حال نیازمند به بحث مفصل و کامل تری دارند. موارد فوق در واقع فشرده و مدخلی برای ورود باین مباحث بشمار می‌رود.

مراحل اصلی اجرای یک ساختمان

فصل اول . پی سازی : 1 (گود برداری 2 (پی کنی 3 (بتن مگر فصل دوم . آرماتور بندی : 1 (بستن آرماتور 2 (خم کردن آرماتورها 3 (وصله کردن آرماتورها 4 (آرماتورهای ریشه یا انتظار 5 (چگونه شبکه میلگرد ستون را به ریشه وصل کنیم فصل سوم .قالب بندی و بتن ریزی : 1 (قالب بندی 2 (انواع قالب 3 (بازکردن قالب 2­1 قالب بندی پی 2­2 قالب بندی ستونها 2­3 قالب تیرهای اصلی 2­4 قالب سقف ها مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show   

 content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%2… 2/13 فصل چهارم . مطالب عمومی ساختمان : 1 (بتن مگر 2 (دیوار زیرزمین 3 (دیوارســازی 4 (هشته گیر 5 (ملات 6 (سقــف 7 ( شمشه گیری 8 (سنگ قرنیز 9(کف سازی نهایی 10 (سرویس ها 1­10 (بتن سبک برای شیب 2­10 (یـــک لایــه ماسه و سیمان 3­10 (قیرو گونی 4­10 (فـرش کـف فصل اول :پی سازی نخـستن مرحله در اجرای یک ساخـتمان پی سـازی می باشد که این کار باید بعد از گود برداری وپی کنی انجام گیرد .همانطورکه می دانیم در زمینهای خوب حداقل عمق پی های نوادی در حدود 50 سانتی متر می باشد . و اگردراین عمق زمین بکر در دسترس نباشد باید عمق پی را تا زمین بکر ادامه دهیم . 1 (گود برداری : بعد ازپیاده کردن نقشه و کنترل آن را صورت لزوم اقدام به گود برداری می نماید گود برداری برای آن قسمت از ساختمان انجام می شود که در طبقات پائین تراز ترازکف طبیعی زمین ساخته می شوند مانند موتورخانه ها وپارکینگ ها وانبارها وغیره ... در موقع گود برداری چنان که محل گود برداری بزرگ نباشد از وسایل معمولی مانند بیل وکلنگ و فرغون استفاده می شود برای گود برداریهای بلند و بزرگتراستفاده از بیل وکلنگ مقرون بی صرفه نبوده و بهتر است از وسایل مکانیکی مانند لودر و غیره استفاده شود در اینگونه موارد برای خارج کردن خاک از محل گود برداری و حمل آن به خارج کارگاه معمولا از سطح شیب دار استفاده می شود بدین طریق که در ضمن گود برداری سطح شیب داری درکف گود برداری برای عبور کامیون و غیره ایجاد می گردد و بعد از اتمام کار این قسمت بوسیله دستی گود برداری می شود . 1­1 (تا چه عمقی گود برداری را ادامه می دهیم : ظاهرا حداکثر عمق مورد نیاز برای گود برداری تا روی پی می باشد بعلاوه چند سانتی متر برای فرش کف و عبور لوله ها که دراین صورت باید محل پی ها را با دست خاکبرداری نموده و بهتر است گود برداری را تا زیر سطح پی ادامه دهیم زیرا در این صورت اول برای قالب بندی پی ها آزادی عمل بیشتری داریم در نتیجه پی ها تمیزترودرست ترخواهد بود . 2 (پی کنی : اصولا پی کنی با دودلیل انجام می گیرد . 2­1 (دسترسی به زمین بکر 2­2 (برای محافظت پایه ساختمان مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%2… 3/13 2­1 (با توجه به اینکه کلیه بار ساختمان بوسیله دیوارها وستونها به زمین منتقل می شود در نتیجه ساختمان باید روی زمینی که قابل اعتماد باشد وقابلیت تحمل بار ساختمان را داشته باشد بنا گردد .برای دسترسی به چنین زمینی ناچاربه ایجاد پی برای ساختمان می باشیم . 2­2 (برای محافظت پایه ساختمان وجلوگیری از تاثیرعوامل جوی در پایه ساختمان باید پی سازی نماییم در این صورت حتی در بهترین زمینها نیز باید حداقعل پی هایی با عمق 40تا 50سانتی متر حفر کنیم پس در این صورت پی کنی یکی از عوامل مهم در ساختمان سازی است تا یکی ازریشه های اصلی ساختمان به حساب می آید 3 (بتن مگر: بتن مگرکه به آن بتن لاغر یا بتن کم سیمان نیز می گویند اولین قشر پی سازی می باشد و مقدار سیمان در بتن مگر در حدود 100الی 150کیلوگرم در متر مکعب است بتن مگر درپی سازی با دو دلیل انجام می گیرد. 1 ­برای جلوگیری از تماس مستقیم بتن اصلی با خاک : وعلت اینکه بتن اصلی با خاک نباید با همدیگر تماس پیدا کنند این است که در خاک معمولا مواد زائد زیادی وجود دارد که مسرورزمان می تواند بتن ما را خورده وباعث پوسیده شدن آرماتورهای بتن اصلی ما گردد . 2 ­برای رگلاژ کف پی و ایجاد سطح کافی برای ادامه پی سازی : وقتی زمین ها پستی وبلندی زیادی داشته باشد ویا اگر زمین ما هنگام گود برداری یا پی کنی به پستی وبلندی تبدیل شده باشد ما قبل از ریختن بتن مگر آن را رگلاژی کنیم وزمین را برای بتن مگر آماده می کنیم و بتن مگر دیگر این بحران را به خوبی بر طرف می کند وهمه زمین را در هنگام پی رادیه و پی های زمین را در هنگام پی های نوازی هم کد می کند وآن را تصحیح می کند . ضخامت بتن مگر در حدود 100سانتی متر بوده و معمولا قالب بندی از روی بتن مگر شروع می شود . فصل دوم : آرماتور بندی کلیه مصالح بنائی ازجمله بتون تاب وتحمل کشش را نداشتند ودراندک مدت درمقابل نیروی کششی ازهمدیگر گسیخته میشوند و حداکثر نیروی که بتون می تواند تحمل نماید 32کیلوگرم برسانتی مترمربع میباشد و این در صورتی است که بتن با مشخصات عالی ساخته شده باشد که درکارگاه های معمولی کمتر می توان به این نتیجه رسید برای اینکه تاب تحمل نیروی کششی در بتن را درحد دلخواه برسانیم ازفولاد که معمولا به صورت میله گرد آجدار یا ساده می باشد استفاده می کنند در مقاطعی که بتن تحت تاثیر نیروی کششی باشد فولاد گذاری میشود. فولاد آلیاژی است که از آهن کربن تشکیل شده هر قدر درصد کربن بیشـتر باشد فولاد سخـت تر و شکننده تر شده و خاصیت شکل پذیری آن کمتر می شود فولادی که در ساختمان مصرف می شود باید به راحتی شکل پذیر باشد تا همیشه و همه آنها بصورت دلخواه وسرد خم شوند باید توجه داشت که سطح فولاد کاملا تمیز بوده و عاری از مواد خارجی باشد در نقشه های ساختمانی میله گرد ساده را با علامت Ø و میله گرد آجدار را با علامتΦ نشان میدهند و میله گرد را با قطرآن می خوانند مثلا میله گرد نمره 18میله گردی است که قطر آن 18 میلی متر می باشد و در بازار میله گرد به قـطرهای6 ­8­10وجود دارد و میله گردها معمولا به طول 12 و یا کلافی به بازار عرضه می شود . 1 ­بستن آرماتور: مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%2… 4/13 آرماتوربندی از حساس ترین و با دقت ترین قسمتهای ساختمانی نتونی میباشد زیرا همانطوری که قبلا گفته شد کلیه نیروهای کششی در ساختمان بوسیله میله گردها تحمل می شود بدین لحاظ در اجرای آرماتور بندی ساختمانیهای بتونی باید نهایت دقت و حوصله به عمل آید برای تعین تعداد میله گردها آرماتورها و تعیین قطر آنها از دو راه که یکی محاسـبه ودیـگری آئیـن نامه اسـت استفاده می کنیم . در مورد اول مهندس محاسب با توجه به مشخصات قطعه بتونی قطر میله گردها را تعین نموده ودر نقشه های مربوط مشخص می نماید . کارگاه آرماتور بندی باید درقسمتی از کارگاه اصلی تشکیل شود که در کارگاههای کوچک آرماتورها را با دست خم می نماید .مسئول کارگاه باید از روی نقشه ها تعداد و شکل هر آرماتور تعین نموده و کارگران داده خم کردن هر کدام را زیر نظر داسته باشد تا همه مشخصات از جمله (خم کردن – نحوه کردن و زوایه خم کردن و طول قلابها ) طبق نقشه انجام شود ومیله گردها باید عین نقشه باشد ونوع آنها هم باید با نقشه ها مطابقت داشته باشد آجدار یا ساده میله گردهای نمره پائین مثلا نمره 8و10که گاهاً به صورت کلاف به کارگاه آورده می شوند اینها را باید قبلا به طولهای مناسب بریده و بوسیله کشیدن صاف نموده و آنگاه مصرف نماید یا به آنها شکل دهند . نکته : آرماتورها باید طوری به هم بسته شوند تا در موقع بتن ریزی از جای خود تکان نخورده وجابجا نشوند وفاصله آنها ازیکدیگر باید طوری باشد که بزرگترین دانه بتن به راحتی از بین آنها رد شده در جای خود قرار گیرد و معمولا برای بستن آرماتورها در گوشه ها از 8ودر وسطها از ساده استفاده شود . 2 ­خم کردن آرماتورها : بعلاوه آرماتورهای تا قطر 12میلی متر را می توان با آچار(گوساله f ( وبا دست به راحتی خم نموده ولی آرماتورهای بزرگتر از12میلی متر براحتی خم نمی شوند وتا قطر 25 را به طوری با دست می توان خم کرد با فشار زیاد ولی آرماتورهای بزرگتر از آن را با دست به هیچ نحو نمی توان خم نمود وباید با دستگاهای مکانیکی مجهز به فلکه خم شود و قطر فلکه خم مناسب با قطر آرماتور بوده و باید به وسیله مهندس محاسب و مهندس کارگاه تعین شود وکلیه آرماتور ساده باید به صورت قلاب در آورده و به قلاب ختم کنیم ولی آرمـاتورهای ساده را می توان به صورت گونیا در آورد وخم کرد و سرعت خم کردن آن باید متناسب با درجه حرارت محیط باشد و از خم کردن آرماتورها در حرارت کمتر از 5درجه سانتی گراد خوداری نمود و نباید میله گردهای خم شده را دوباره باز کرد و در جای دیگر استفاده شود ودر مواقع ضروری باید باز کردن خم ها با نظر مهندس ناظر باشد. ومعمولا گونیا هایی که برای هرآرماتورمی زنندحداقلDB12می باشد یعنی12 برابرقطر میله گرد باید خم شود مثلا آرماتورهای نمره 18 باید بدین صورت خم شود و خم آنها ازپشت خم تا اینها این قدر باشد. 18 12×18=2/mm6حداقل 22میلی متر هنگامی که می خواهیم برای خاموتها قلاب بزنیم باید قلاب با زاویه 135 درجه 45 باشد تا دو قلاب بصورت موازی همدیگر قرار گیرند و در داخل بتن اصلی پوشانده شوند . خم شود و زاویه داخلی آن0 نکته : همه آرماتور باید به صورت سر خم شود واز خم کردن آرماتورها بوسیله حرارت خوداری شود . 3 ­وصله کردن آرماتورها : باید توجه داشت که میله گردهای که به بازار عرضه می شود طول آنها 12متر می باشد ودر بعضی از قسمتهای ساختمانها که طول آنها از 12متر بیشتر میباشد برای یکپارچه شدن تیر یا ستون یا پوتره اتصالی باید انجام دهیم و باید آن اتصال وصالی که میله گردها باهم دارند حدالمقدور این وصال به حداقل برسد یعنی طول هم پوشانی میله گردها با همدیگر طوری باشد که حـداقل کشـش تیر را تحمل کند در واقع ما ناچارا این اتصـال را انجام می دهیم و یا اگر از افت و ریز آرماتورها مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%2… 5/13 جلوگیری کنیم با نظر مهنس ناظر طبق هم پوشانی در نقشه ها از تکه های بریده استفاده می کنیم در واقع ما باید در هنگام برش طوری اندازه ها را با هم جور کنیم که ریزش آنها زیاد نباشد و این اتصالات باید در جائی باشد که تنش در آنها حداقل باشد و باید توجه داشت باشیم که کلیه آرماتورها در یک مقطع وصالی نباشد یعنی اتصال را یک در میان انجام دهیم و اتصال دو آرماتور در ساختمانهای بتونی اغلب بصورت پوتینی بوده و با روی هم آوردن دو قطعه انجام می شود . این نوع اتصالها و وصله ها برای آرماتورهای تا نمره 32 مجاز می باشد و آن بدین طریق است که دو قطعه آرماتور را در کنارهم قرار داده و بوسیله سیم آرماتوربندی به همدیگر متصل می نمایند طول روی هم آمدن دو قطعه باید به اندازه قید شده درنقشه باشد و چنانچه در نقشه ها قید نگردیده باشد باید به وسیله مهندس ناظرکارگاه تعیین شود این طول معمولا40 برابرقطر میلگرد مصرفی است. 4 ­آرماتورهای ریشه یا انتظار : آرماتورهای ریشه یا انتظار که برای اتصال شالوده به ستون بکار می رود باید تا سطح آرماتورهای زیرین پی ادامه داشته باشد ولی اگر ارتفاع پی از 1/25 متر تجاور کند می توان فقط 4عدد آرماتورهای گوشه های ستون را تا آرماتور زیرین پی ادامه داد و بقیه آرماتورهای ستون را به اندازه صافی داخل بتن پی نمود و کلیه آرماتورها ریشه باید در انتهای دارای 90باشند .واین آرماتورها به صورت خاموت به یکدیگر متصل شوند ودر داخل پی به خوبی مستقر شوند و یا به عبارت خم0 دیگر باید خاموتهای ستون تا داخل پی ادامه یابد وطول آن قسمتی از آرماتور ریشه که باید خارج از پی قرار گیرد تا میلگردهای ستون به آنها بسته شوند این کار به وسیله مهندس محاسب تعیین می گردد ولی هیچگاه نباید از50 الی 60 سانتی متر کمتر باشد . 5 ­چگونه شبکه میلگرد ستون را به ریشه وصل کنیم : بعد از فونداسیون وگذاشتن میلگردهای ریشه اگر بخواهیم میلگردهای ستون را در کنار میلگردهای ریشه قرار دهیم به اندازه کلفتی میلگرد ریشه ستون از محور خود منحرف گردد .بهتر آن است که آرماتورهای ستون انحنای کوچکی ایجاد کنیم تا ستون درست درمحل محور خود قرار گرفته و کوچکترین انحرافی نداشته باشد این انحنا باید به اندازه قـطر میله گرد ستـون باشد و آنها را در زمین اگر کوچک باشد و سبک باشد با سیم آرماتور بندی محکم می کنیم و با خاموتهای ستون آن را به یک شبکه تبدیل می کنیم و بعد از بتن ریزی پی قفسه آرماتورهای ستون را که ازقبل آماده نموده اند. آرماتورهای ریشه متصل می کنیم این کار باید حداقعل 3­4 روز بعد از بتن ریزی پی انجام شود زیرا در غیر این صورت با توجه به اینکه بتن پی هنوز هنوز سخت شده است در اثر لنگر آرمـاتورهای ستون میـله گردهای ریشه از جای خود تکان خورده وپی متلاشی می شود و بعد از بتن آرماتورهای ستون برای تثبیت موقعیت هر ستون ابعاد آن را به وسیله تیرهای چوبی در پای ستون مشخص می نمایند و باید توجه داشت که هیچ وقت نباید برای تثبیت ابعاد ستون با ریختن در پای آن اقدام نمود و یا با ریسمان رنگ ابعاد ستون را خط می زنند تا قالب را برروی آن قراردهند. مقطع اغلب ستونها در ساختمانهای معمولی مربع یا مستطیل میباشد گاهی نیز دایره یا چند ضلعی میباشد در حال عرض مقطع ستون نباید از20سانتی متر کمتر و همچنین سطح مقطع آن نباید از600 سانتی متر کمتر باشد . آرماتورهای طولی و عرضی ستونها طوری باید به هم یافته شوند که در موقع حمل ونقل وکار گذاشتن وبتن ریزی خطر جابجا شدن آرماتورها ودور و نزدیک شدن آنها از همدیگر وجود نداشته باشد و حداقل قطر آرماتورهای طولی 14میلی متر و حداقل تعداد آرماتورهای طولی در مقاطع مربع و سریع مستطیل 4عدد و در مقطع دایره 6 عدد ودر مقطع چند ضلعی تعداد اضلاع میباشد. مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%2… 6/13 فصل سوم . قالب بندی و بتن ریزی : 1 ­قالب بندی درکارگـاههای ساختـمانهای و بتنی سه کارگاه وجود دارد که همزمان به کار خود ادامه می دهند این سه کارگاه عبارتند از: کارگاههای بتن سازی–آرماتور بندی­ قالب بندی . از آنجا که بتن قبل از سخت شدن روان بوده لذا برای شکل دادن به آن احتیاج به قالب داریم .قالبهای که برای بتن ساخته می شوند اغلب چوبی می باشند برای کارهای سری سازی ازقالبها از قالبهای فلزی هم استفاده می کنند. قالبها علاوه بر شکل دادن به بتن وزن آن را نیز تحمل می کنند تا زمان سخت شدن بدین لحاظ اگر در اجرای آن دقت کافی نشود ممکن است در موقع بتن ریزی واژگون شده و موجب خسارت شود . تخته و چوبی که برای قالب بندی استفاده می شود باید کاملا خشک ودر برابر رطوبت تغییر شکل ندهد زیرا تغییر شکل قالب موجب تغییر شکل بتن گشته و بر شکل تیرها وستونها و همچنین برهانهای وارده بر آنها موثری باشد و در ایران معمولا از تخته های چوبی به نام چوب روسی معروف میباشد برای قالب بندی استفاده می نمایند .تخته های که برای قالب بندی مصرف می شود باید از نوع چوبهای صمغدار یا جنگلی یا مشابه باشند و مصرف چوب سفید جز برای قالب شالوده ویا قالب بتن های بدون آرماتور مجاز نیست ضخامت تخته های مورد مصرف در مورد ستونها و کف تیرها حداقل سه سانتی متر و ضخامت تخته های گونه تیرها وقالب دالها حداقل دو سانتی متر می باشند و پهنای تخته ها متناسب با ابعاد قطعه ای میباشند که قالب برای آن ساخته می شود . و حداقل پهنای تخته ها بین 10 – 20 سانتی متر بوده ولی معمولا در قالب بندی های به پهنای 15 تا 20 سانتی متر و طول 4 متر استفاده می نمایند .معمولا سطح تماس بتن و تخته قالب بندی را بوسیله روغنهای معدنی خنثی شده ( بدون اسید وقلیا ) چرب می نمایند در واقع از روغنی باید استفاده شود .که در واکنشهای شیمیایی بتن دخالت نداشته باشد .مالیدن روغن بروی قالب بدان علت است که اولا تخته که از ابتدا کاملا خشک است آب بتون مجاور خود را نمکیده و موجب فساد بتن نشود ودر ثانی در موقع باز کردن قالب تخته ها به خوبی از بتن جدا شود ودر صورت مناسب بودن برای قالب بندی دیگر استفاده شوند . زیرا از یک تخته قالب چندین باربرای قالب بندی استفاده می کنند در موقع مالیدن روغن باید دقت شود که آرماتور ها به روغن آغشته نشوند زیرا در این صورت روغن مانع چسبیدن بتن به دور میلگرد گردیده و جسم یکپارچه تشکیل نداده وبتن و آرماتورهر یک به تنهایی کار می کنند و موجب ضعف در همگن بودن فولاد وبتن می گردد .برای بهم بسـتن تخته ها به همـدیگر از چوبهایی که در اصطلاح قالب بندی به آنها چـهار تراش می گویند استفاده می کنند کوچکترین بعد این چـهار تـراش ها که به آنها پشت بند هـم می گویند نباید از 8 سانتی متر کمتر باشد. 2 ­انواع قالب 2­1 (قالب بندی پی ها: درساختمانهای کوچک معمولا برای قالب بندی پی ها از آجر استفاده می کنند بدین طریق که بعد از خاکبرداری و تعیین پی ها و محورها اندازه آنهارا با آجر چیده و بعد شنازها را به آن متصل می کنند ضخامت این آجر چینی حتی می تواند 10 سانتی متر هم باشد بهتر است برای این آجرچینی از ملات گل استفاده شود زیرا در این صورت بعد از سخت شدن بتن می توان آجرها را برداشته و مجددا استفاده نمود ولی در این طریق ممکن است هنگام بتن ریزی دیوارهای قالب تحمل وزن بتن را نداشته باشد واز همدیگر متلاشی شوند که در این صورت باید قبل از بتن ریزی پشت کلیه آجرها با خاک یا نخاله آجر یا ....پر شوند بطوری که بتواند بخوبی وزن بتن را تحمل نماید مشکل اساسی دراین نوع قالب بندی آن است که آجر آب بتون مجاور خود را مکیده وآن راخشک نموده وفعل انفعالات شیمیایی درآن متوقف می شود برای جلوگیری از این مشکل بهتر مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%2… 7/13 است که رویه آجر را با یک ورقه نایلونی پوشانیده شود تا آجر و بتن مستقیما در تماس نباشند مزیت دیگر این نایلون آن است که بعد از سخت شدن بتن آجرها براحتی از قالب جدا شده و می تواند در محلهای دیگر استفاده شود . در ساختمانهای بزرگ قالب پی ها را که ارتفاع پی ها راکه ازروی نقشه مشخص می باشد تعیین نموده و با کنار هم قرار دادن تخته ها به همان اندازه واتصال آنها به یکدیگر بوسیله چوبهای چهار تراش قالب پی یا هر قسمت دیگر را می سازند باید توجه داشت که تخته ها باید آن چنان به یکدیگر متصل باشند که به خوبی بتواند وزن بتن و ضربه ها و ارتعاشات بوجود آمده بوسیله ویبراتور را تحمل کنند مخصوصا در مورد شنازها باید تخته ها را ازبالا بوسیله قطعات چوب چهار تراش را به یکدیگر متصل نمود وتخته ها باید طوری درزبندی شوند که شیره بتن ازآنها خارج نشود . 2­2 قالب بندی ستونها : اغلب ستونها به صورت چهارضلعی میباشندگاهی نیز ممکن است معمار ساختمان از نظر زیبایی مقاطع دیگر از جمله دایره – بیضی و غیره پیشنهاد نماید وبرای قالب بندی ستونها ابتدا ابعاد ستون را از روی نقشه تعیین نموده ودو ضلع قالب را به همان میزان از تخته های مناسب بریده و به چوبهای چهار تراش تا به آن پشت بندی گویند میخ می نمایند با توجه به اینکه در قالب ستونها دو ضلع مقابل داخل دو ضلع دیگر قرار می گیرند در نتیجه پهنای دو ضلع دیگر قالب باید به اندازه کلفتی تخته از از ابعاد قید شده در نقشه بیشتر باشد تا از داخل ابعاد مورد نظر را به ما بدهد . باید توجه داشت که پشت بند های اضلاع مقابل اولا درحدود 10 الی 15 سانتی متر از پهنای قالب بیشتر باشد و در ثانی پشت بندهای اضلاع مقابل درست مقابل همدیگر قراربگیرند تا در موقع اتصال چهار ضلع ستون به یکدیگر با بستن سیم نجاری به این زایده ها امکان اتصال آنها به یکدیگر به سهولت امکان پذیر باشد حداکثر فاصله این پشت بندها از همدیگر نباید از 80 سانتی متر تجاوز نماید این پشت بندها باید به وسیله میگرد و مهره یا سیم نجاری به هم اتصال پیدا کنند. در مورد ستونها معمولا به محض آنکه بتن حالت روانی خود را از دست بدهد و بتواند شکل هندسی خود را حفظ کند قالب آن را باز می کنند و این در حدود 48 ساعت بعد از بتن­ ریزی میباشد در موقع باز کردن قالب باید توجه شود که قالب را با احتیاط طوری جدا نمایید که گوشه های تیز ستون خراب نشوند برای جلوگیری از این کار بهتر است در گوشه های قالب فیتیله های مثلثی شکل نصب نمایند تا در داخل قالب پَخی هایی ایجاد گردد تا بتن ریخته شده در قالب تیز گوشه نبوده ودر نتیجه شکننده نباشند . قالب ستون بعد از 48 ساعت باید حتما باز شود زیرا در غیر این صورت آب دادن به بتن براحتی میّسر نیست و ممکن است بتن خشک شده و بسوزد باید توجه داشت که در موقع نصب قالب ستونها باید کاملا شاقولی نصب شود زیرا اگر ستون کاملا شاقول نباشد بارهای وارده محوری نبوده و ممانهای محاسبه نشده در آن به وجود آمده و موجب تخریب ساختمان می گردد .حداقل ضخامت تخته مورد نظر برای استفاده قالب بندی ستونها 3 سانتی متر می باشد باید در پای هر ستون سوراخی به ابعاد 10×10تعبیه گردد تا تراشه های چوب و مواد اضافه را از آنجا خارج نموده ودر موقع بتن ریزی آن سوراخ را مسدود نمود . تثبیت موقعیت ستون باید تنها به وسیله تیرهای چوبی که در چهار جهت در پای ستون روی کف قرار داده شده انجام گیرد و ریختن بتون به ابعاد ستون برای تثبیت موقعیت آن به هیچ وجه مجاز نیست قالب بندی هر ستون باید مستقیما دارای ایستایی کافی باشد و تکیه دادن قالب بندی یا داربست آن به ستونهای مجاور مجاز نیست. 2­3 قالب تیرهای اصلی : مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%2… 8/13 در اغلب موارد بتون تیرهای اصلی وسقف یکپارچه ریخته می شوند و آرماتورهای سقف وتیرهای اصلی به یکدیگر متصل میباشند اگر ضخامت تیرهای اصلی از سقف بیشتر باشند اغـلب این تفاوت ضخـامت را از پائین منـظور نموده وآنگاه آن را باسقف کاذب اصلاح می نمایند . تیرهای اصلی از دو قسمت تشکیل می شود که این دو قسمت عبارتند از کف وگونه های چپ و راست ولی اگر ضخامت سقف تیرهای اصلی مساوی باشد فقط احتیاج به کف دارد وساختن قالب آن بدین طریق است پایه های با کلاهک به تعداد لازم بین دو ستون قرار داده وکف تیر اصلی را به پهنای تعیین شده در نقشه از قبل ساخته شده است روی این پایه ها نصب می نمایند و با آن میخ می کنند تعداد این پایه ها باید آن قدر باشدکه بخوبی بتوان وزن آرماتور و بتن وکارگران که روی آن کارمی کنند و وسایل بتن ریزی را تحمل نمایند . معمولا هر قدر تخته قالب بندی نازکتر باشد باید به همدیگر نزدیکتر باشند و فاصله آنها به هم کمتر باشد تا بتواند بارهای وارده راتحمل نماید درحال فاصله این پایه ها که به آنها صلیب نیزگفته می شوند نباید از 80 سانتی متر تجاوز کند و باید کاملا دقت شود که کلیه قسمتهای تیر در یک تراز باشند که آنها هم بدین طریق اول با شلنگ تراز ارتفاع معینی روی تمام ستونها علامتگذاری نموده وکلیه ارتفاعات ابتدا و انتهای تیر را با این علامت مشخص نموده و بقیه نقاط را بوسیله ریسمان و با تراز بنائی در یک سطح قرارمی دهند . در قالب بندی تیرهائی که دهانه آنها بیش از 4 متر به ازائ هر متر طول 3 میلیمتر به طرف بالا در وسط دهانه خیز داده می شود واز دهانه 10 متر به بالا مقدارخیز طبق نقشه اجرائی باید انجام شود حداقل ضخامت تخته کف تیرها 3 سانتی متر و حداقل ضخامت تخته دالها وگونه ها 2 سانتی متر است . 2­4 قالب بندی سقف : در مورد سقف ساختـمانهای بتنی آنچه که در ایران معمول اسـت اغلب تیـرچه بـلوکی می باشند. گاهی نیز از دال بتنی پیش ساخته ویا بتن ریخته شده در محل استفاده می کنند . در مورد سقفهای بتنی ریخته شده در محل و سقفهای تیرچه بلوک برای هر کدام احتیاج به قالب بندی مخصوصی می باشد برای سقفهای بتنی که احتیاج به قالب بندی مفصل تر و محکم تر دارد معمولا از به هم میخ کردن تخته ها و تشکیل صفحه ای به ابعاد مورد نیاز استفاده می کنند که این تخته ها را روی داربستهای چوبی قرار داده آنگاه شبکه های فلزی ( آرماتور بندی) را روی آن قرار می دهند و بتن ریزی می نمایند . برای تنظیم قالب بندی و سهولت در قالب برداری از کوه استفاده می نمایند بدین طریق که دو عدد کوه زیر هر پایه قرار می دهند و بوسیله چکش آن را در جای خود محکم نموده و آنگاه آن را بوسیله گچ در محل خود ثابت نگه می دارند تا خطر هر گونه جابجایی پایه ها به حداقل برسد بوسیله همین کوه ها تراز تیر یا سقف را نیز تکمیل می نمایند زیرا هر قدر کوه به داخل برود پایه ها در سطح بالاتری قرار می گیرند. کوه باید از چوب سخت مانند بلوط یا گردو باشد و بوسیله یک عدد میخ 7/5 سانتی متری تثبیت شود حداکثر شیب گوه 1 به 4 می باشد حداقل ضخامت انتهای باریک آن یک سانتی متر است و حداقل عرض آن مساوی تیری است که روی آن قرار می گیرد و گذاشتن پایه روی آجر خشک مجاز نیست. برای پایه های داربست بعضی مواقع از لوله های فلزی استفاده می کنیم که بوسیله اهرمی بالا و پایین می رود و به آن اصطلاحا جک می گویند. و مورد سقف های تیرچه بلوک احتیاج به بستن تمام سقف با تخته نیست فقط باید کمر تیرچه ها به فاصله های 1/5 تا 2 متر بسته شود. تا از شکم دادن آنها جلوگیری شود که به آنها اصطلاحا در قالب بندی کش گفته می شود . 3 ­باز کردن قالب : اصولا قالب برداری از ساختمان های بتونی وقتی باید انجام شود که اجزای بتونی بتواند وزن خود را تحمل نماید. برای ستونها و گونه تیرها همین قدر که شکل هندسی آنها تشکیل گردید می توان قالب را باز کرد. ولی باید دقت شود که در مورد قالب برداری به گوشه آنها آسیب نرسد . زیرا به علت سست بودن بتن در اثر کوچکترین ضربه گوشه آنها خواهد ریخت ولی در مورد تیرها و سقف ها حداقل 2­4 هفته بعد از بتن ریزی باید قالب برداشته شود. در این مدت هر قدر هوا سردتر باشد قالب ها باید دیرتر برداشته شوند. زیرا همانطوری که گفته شد در هوای سرد بتن دیرتر سخت می شود. برای آنکه از سخت شدن بتن و باربر بودن آن مطمئن شویم بهتر است در موقع بتن ریزی چند نمونه از بتن را برداشته و درهمان شرایط قطعه مورد نظر قرار دهیم قبل از قالب برداری مقاومت نمونه ها آزمایش کرده و در صورت رضایت بخش بودن اقدام به قالب بردای نماییم در این مورد هرگز نباید به مشاهدات چشمی اطمینان نمود و در موقع قالب برداری باید از برداشتن کلیه پایه مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%2… 9/13 ها در یک مرحله خوداری نمود. بهتر است قالب ها را در مرحله اول یک در میان برداشته و در مراحل بعد نیز بتدریج به قالب برداری ادامه دهیم. تقریبا مدت زمانی که باید از اجزاء مختلف ساختمان بتونی قالب برداری شود بدین طریق است. قالب گونه تیرها – دیوار و ستون (قالب عمودی) 2روز قالب دالها دو طرفه 8روز قالب دالها یک طرفه و کف تیر و دالهای قارچی و تخت 16روز قالب کف تیرهای بزرگ و شاه تیرهای بزرگ 21روز پایه های اطمینان پس از برداشتن قالب 14روز 5 کمترنباشد تعیین شده چنانچه پس از ریختن بتن یخبندان شود c0 زمانهای بالا برای هوای مناسب که درجه حرارت آن از باید مدت نگهداری قالب را حداقل به اندازه مدت یخبندان اضافه کرد قالب برداری باید جز به جزء با کشیدن میخ ها انجام شود و ضره زدن به قالب و برداشتن ناگهانی مجاز نیست . فصل چهارم: مطالب عمومی ساختمان 1 ­بتن مگر: برای بدست آوردن سطح صاف و محـکم در حدود 10 سانتی متر بتن مگر می ریزند. 2 ­دیوار زیرزمین: هر قسمت از ساختمان که پایین تر از سطح زمین ساخته شود اصطلاحا به آن زیرزمین گفته می شود. معمولا قسمتهای ساختمان که دارای اهمیت کمتری است در زیرزمین ساخته می شود مانند انبارها ، پارکینگ ها و موتورخانه ها.نظر به اینکه دیوارهای خارجی و جانبی زیرزمین با خاک در تماس است اگر در موقع ساختن رعایت اصول فنی در آن به عمل نیاید همیشه رطوبت به داخل زیرزمین نفوذ نموده و ایجاد مزاحمت می نماید روی این اصل در موقع ساختن دیوار زیرزمین یک لایه قیرگونی بین لایه های ان به کار می بند. تا مانع نفوذ رطوبت به داخل زیرزمین شود طریقه انداختن قیرگونی بدین ترتیب است که اول یک دیوار محافظ در حدود 10 الی 20 سانتی متر کار می کنند و بعد روی آن سیمان کاری کرده با ماسه و سیمان و بعد دو لایه قیر و یک لایه گونی به پلاستر می چسبانند. و بعد دیوار اصلی را شروع می کنند تا مانعی در برابر رطوبت قرار گیرد . 3 ­دیوار سازی: مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%… 10/13 با توجه به اینکه ابعاد آجر 5/5×11×22می باشد در ساختمان دیوارهای آجری را به عرض 22 سانتی متر(یک آجر) 35 سانتی متر(یک و نیم آجر) و یا 45 سانتی متر(دوآجر) می چینند. دیوار در ساختمان به دو منظور ساخته می شود . الف) برای جدا سازی قسمت های مختلف ساختمان: به این نوع دیوارها پارتیشین یا جدا کننده و یا تیغه گویند تیغه دیواری است به پهنای 5 یا 10 و یا 20 سانتی متر. در ضمن تیغه های بلند و طویل را نمی توان به ابعاد 5 یا 10 یا 20 سانتی متر ساخت. زیرا تیغه های 5 یا 10 سانتی متری با ابعاد زیاد ایستا نخواهد بود . ب) دیـوار حمال: این نوع دیوارها که دیوارهای اصلی ساختمان های آجر می باشند برای انتقال بار ساختمان به زمین ساخته می شوند و فقط در ساختمان های تمام آجری مورد استعمال دارند و حداقل ضخامت این نوع دیوارها 35 سانتی متر است. این نوع دیـوار علاوه بر حمال بودن عهـده دار جدا سازی بین قسمتهای مختلف ساختمان نیز می باشند. 4 ­هشت گیر: چنانچه چیدن کلیه قسمتهای یک دیوار با هم دیگر ممکن نیست بهتر است آن را با سطح شیب داری چید تا با دیوارهای بعدی قفل بست شده و به صورت یکپارچه دربیاید . به این طریق دیوار چینی لاریز گفته می شود . ممکن است برای قفل بست کردن دیوارها از هشت گیر هم استفاده نمود بدین ترتیب یک رگ در میان تقریبا قدری کمتر از 1/8 طول آجر را به صورت زبانه از انتهای دیوار بیرون کار می گذارند و دیوار بعدی را به آن قفل بست می کنند . نکته:چون در هنگام چیدن قسمت دوم دیوار ملات بین دو قسمت راکاملا پر نمی نماید و بین دو قسمت دیوار همیشه یک درز بوده و هنگام نشست های طبیعی ساختمان در این قسمت ها ترکهایی بر می دارد بهتر است حتی الامکان از لاریز برای قفل بست کردن استفاده کنیم . 5­ملات: ملات ماده چسبنده ای است که بین دو قشر از مصالح ساختمان قرار گرفته آن دو قشر را به خود می چسباند و ملات یکی از مهمترین مصالح مصرفی در ساختمان است که در همه جای ساختمان به شکلهای مختلف مصرف می شود به همین دلیل باید در انتخاب ملات و عیار مواد تشکیل دهنده آن دقت کافی به عمل آورد. خواص ملات 1 (ملات باید دارای خاصیت چسبندگی باشد 2 (از نظر تحمل بارقدرت ملات باید حداقل مساوی مصالح باشد که در بین آنها قرار می گیرد زیرا درغیراین صورت ارزش مقاومت مصالح مصرفی را پائین می آورد . 3 (ملات باید به صورت ارزان وفراوان در دسترس باشد . 4 (ملات باید خاصیت شکل پذیری داشته وبه خوبی روی دیوارپهن شده وسطح صافی ایجاد نماید . 6 ­سقف : در ساختمانهای آجری همه نوع سقف می توان به کاربرد مانند سقفهای تیرچه بلوک – طاق ضربی – پیش ساخته وغیره تیرچه بلوک را که قبلا توضیح دادیم .می خواهم با شرح اجرای سقف طاق ضربی بپردازم طاق ضربی معمولا دربین تیرآهن های پوشش سقف انجام می شود در بعضی از شهرستانهای ایران مانند یزد طاق ضربی را با خیزبلند در حدود نیم دایره روی دهانه هایی تا حدود 6مترهم اجرا می کنند برای اجرای طاق ضربی بدین ترتیب عمل می کنیم که روی دهانه های اطاق را با فاصله های تقریبا 1متر به 1متر تیر آهن مناسب که نمره آن با توجه دهانه اطاق بوسیله محاسبه تعیین شده است قرار می دهند وآنگاه بین آن را بوسیله آجرهای فشاری با ملات گج وخاک پر می نمایند باید توجه نمود که آجر طاق ضربی نباید کاملا زنجاب شده باشد فقط باید آجر آب ندیده را قبل از مصرف بلافاصله در آب فرو برد و بیرون آورد تا اجرا شود برای اطـمینان از مقاومت طاق بعد از اتمام کار روی آن را بوسـیله دوغـابی از گچ می پوشانند تا کلیه محافظ اطاق را که احتمـالا خالی مـانده است پر نموده و جسـم تو پر و یک پارچه ای ایجاد می نمایند . بهتر است در فصل بارندگی از اجرای این این قسمت خوداری کرده ودرغیراین صورت چنانچه بعد از اجرای طاق ضربی و قبل از اجرای پوششهای دیگران اگر باران ببارد آب باران روی سقف می ماند و موجب فاسد شدن گچ گشته وایجاد خسارت می نماید . مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%… 11/13 خیز طاق ضربی باید حداقل در حدود 2سانتی متر باشد اگرکمتر از 2سانتی متر باشد به واسطه تخت بودن طاق ممکن است در اثرهایی که از بالا به آن وارد می شود فرو ریزد و اگر بیشتر از 2سا نتی مترباشد به علت آنکه مجبور هستیم از زیر سطح صافی داشته باشیم ناچارا باید خیز آن را زیر با گچ و خاک پرنموده و در این صورت طاق ها سنگین تر خواهد شد در موقع اجرا معمولا چند دهانه را با هم می زنند زیرا هر طاق به آهن های کناری خود ضربه وارد می کند و در حقیقت با آن لگد می زند وآن را به سمت متمایل کرده و خود در اثر گشاد شدن جا فرو می ریزد بدین لحاظ چند دهانه را با هم شروع می کنند تا فشار های جانبی طاقها یکدیگر را خنثی کنند وآخرین تیرآهن را به تیرآهن ما قبل آخربوسیله میلگرد جوش می دهند تا از کناررفتن آخری جلوگیری شود و یا میلگرد را دو سر رزوه کرده و با مهره دهنه ها را به همدیگر وصل می کنند که به این میل گردها در اصطلاح میل مهار می گویند و قطراین میل مهارها با محاسبه تعیین می شوند ولی برای دهانه یک متر میلگرد 10الی 12کافی می باشد . ودرساختمانهای آجری که سقف آن با تیر آهن طاق ضربی می کنند برای اینکه با شاه تیرها بروی سطح بیشتری از دیوار وارد شود ( فشارنسبت معکوس با سطح دارد ) زیرسر این تیر آهن قطعه بتنی به پهنای دیوار و ضخامت 30الی40سانتی متر و در ازای 50 ­60 سانتی متر می سازند و برداخل آن صفحه فلزی قرار می دهند و تیر را بر آن جوش می زنند و به این بالشتک گویند . 7 ­شمشه گیری : پس از دیـوار چینی با توجه به اینکه دیـوارهای داخـلی را بصورت گری می چینند و دقت این نوع دیوار از لحاظ شاقول بودن و تراز بودن زیاد نیست بوسیله شمشه گیری دیوار را در یک سطح قرارویا به اصطلاح کارگری دیوار را در یک باد قرار می دهند و آن بدین گونه است که ابتدا با چشم بلندترین نقطه دیوار را معین می کنند و با گچ ماسه نقطه صافی را در آن ایجاد می کنند و بعد از این نقطه را با شاقول به پائین منتقل کرده و سطح کوچکی نیز هم باد آن با گچ و خاک پائین دیوار ایجاد می نمایند و آنگاه در نقطه دیگر دیوار نقطه گیری را عین اولی قرارمی دهند حال سه نقطه داریم و طبق اصـول هنـدسی بر آن می توان سطـحی داد و حال بوسیله ریسمان بین دو نقطه می کشند و به فاصله یک متر به یک متر زیر ریسمان نقاطی با گچ وخاک و ماسه ایجاد کرده بطوری که کلیه این نقاط هم باد ریسمان باشند بعد به وسیله شاقول این نقاط را به پائین دیوارمنتقل کرده و بعد شمشه صافی را انتخاب کرده و به دو نقطه هم سطح و در امتداد یک شاقول متکی می نمایند و با گچ وخاک پشت آن را پرمی کنند واین عمل را هر یک متر به یک مترانجام می دهند به این کار در اصطلاح شمشه گیری گویند و بعد از شمشه گیری گچ وخاک اطاق را تکمیل کرده و بعد سفید کاری می کنند . در مورد سیمان کاری هم همین کار را انجام می دهند ولی در سیمانکاری بجای گچ از ملات ماسه و سیمان استفاده می کنند . 8 ­سنگ قرنیز : با توجه به اینکه گچ در مقابل رطوبت مقاوم نبوده و به سرعت فاسد می شود برای جلوگیری از رسیدن رطوبت به دیوارگچ کاری شده درموقع شستن کف دور اتاقها را به ارتفاع 10سانتی متر یک رگ سنگ پلاک کار می گذارند که به آن اصطلاحا قرنیز می گویند و برای قرنیز می توان از سنگهای مختلفی مانند سنگ تراورین یا سنگ مرمر و غیره استفاده نمود بهتراست در موقع اجرا سنگ با سطح گچ دیوار هم سطح باشد زیرا اگرجلوترازگچ کاری دیوار نصب شود به علت پیش آمدگی آن همیشه جای گردو خاک خواهد بود و اگرعقب ترازگچ کاری نصب می شود در نتیجه گچ لبه تیزی پیدا خواهد کرد. در اثر مسرور زمان لب پریده شده و منظره زشتی پیدا خواهد نمود و بهتر است از نظر زیبایی در محل برخورد سنگ قرنیز وگچ وخاک فرو رفتگی کوچکی که به آن در اصـطلاح چفت گویند درگـچ ایجاد نمود . سنـگ قرنیز را با ریسمان کار می گذارند . 9 ­کف سازی نهایی : نوسازی در آن قسمت از ساختمان اجرا می شود که سطح مفید سالن ها و اتاق ها و سرویس ها و انبارها وغیره تشکیل می دهد با توجه به محل استفاده کف سازی انواع مختلف داردمخصوصا برای آخرین قشرکف سازی واحدهای مسکونی انواع مصالح لوکس و تزئینی موجود می باشد از قبیل انواع . موزاییک یا سنگ و یا کاشیهای لعابی و یا انواع پارکت ویاکفپوشهای دیگر. 10 ­سرویسها: حمام – توالت – روشویی – آشپزخانه – دستشویی مراحل اجرای یک ساخـتمان از پی سـازی تا فرش کف ­ کل مطلب 2016/29/8 http://omranyazd.ir/show­content/­/asset_publisher/1WPuge2lomCj/content/%25D9%2585%25D8%25B1%25D8%25A7%25D8%25AD%25D9%2584­%… 12/13 قسمتهای فوق که از مهمترین مکانهای ساختمان است از لحاظ اجرای ساختمانی مخصوصا در مورد قیر گونی دارای یک نوع دتییل می باشند فقط ممکن است از لحاظ بیماری با تاسیسات و یا نوع لوله کشی باهم متفاوت باشند. لایه های کف سرویس ها ازپایین به بالا بعد ازطاق ضربی به شرح زیر است. 1 ­بتن سبک برای شیب بندی 2 ­یک لایه ماسه و سیمان 3 ­قیرگونی 4 ­فرش کف 1 ­بتن سبک برای شیب بندی : چنانچه در کف سرویسها کف شور کار گذاشته شودحتما باید تمام قسمتهای کف شیب ملایمی به طرف کف شور داشته باشند نصب کف شو درحمام ها لازم است ولی درآشپزخانه ها یا قفسه های لوکس ومدرن قفسه بندی میشوند چندان آبریزی درکف نداریم احتیاج به کف شور نمی باشداگر هم باشد برای احتیاط مسئله ای نیست و در کف محل دستشویی ها توالت آبی را که در کف ریخته می شود. می توان با T دستی زمین شور خشک کرد. 2 ­ماسه سیمان برای زیر قیرگونی: همیشه یک قشر ماسه و سیمان برای زیر قیرگونی انجام می شود این لایه و لایه قیرگونی افقی و عمودی برای تمام سرویسها لازم است. 3 ­قیرگونی: قیرگونی سرویسها بهتر است در دو مرحله انجام شود. مرحله اول دیوارها و مرحـله دوم چون معمولا کاشیـکاری سرویسها را قبل از فرش کف انجام می دهند و اگر قیرگونی کف نیز همزمان با دیوارها انجام دهیم هنگام کاشیکاری به آن آسیب می رسد و خسارات وارد می کند و برای جلوگیری از دو باره کاری بهتر است ابتدا دیوارها را قیرگونی نموده و حداقل 10سانتی متر بر روی کف خوابیده شود و بعد از اجرای کاشی کاری و بلافاصله قبل از فرش کف نسبت به قیرگونی کف اقدام نموده وفورا کف را شروع می نمائیم بهتر است قیرگونی کف سرویسها در دو لایه گونی و و سه لایه قیر انجام شود و پس از اجرا حتما بوسیله آب بستن در محل از غیر قابل نفوذ بودن آن مطمئن شویم باید توجه داشت که در کاشیکاری دیوارها چون ماسه و سیمان به قیرگونی خوب نمی چسبد و بعد از خشک شدن این دو لایه بصورت دو جسم جدا از هم کارمی کنند و در اثرکوچکترین ضربه لایه رویی فرو می ریزد برای جلوگیری از این موضوع چنانچه قیرگونی را تا ارتفاع 30سانتیمتر بالاتر از دوش می برند برروی آن یک لایه تور سیمی می کشند که ملات پشت کاشی لعابی به آن بچسبد و معمولا تورسیمی را با میخ به دیوار متصل می نمایند. 4 ­فرش کف : اگر کف سرویس دارای شیب باشدیعنی اگردرکف،کف شورکارگذاشته شود محل سرویس را باید با کفپوش هایی که ابعاد آن کوچکتر باشد فرش نمائیم این ابعاد بستگی به بزرگی وکوچکی سرویس دارد زیرا با قطعات بزرگ مثل 30×30 نمی توان شیب های لازم را در مکان های کوچک اجرا نمود ولی اگر شیب نداشته باشد با هرسایزی می توان کف را اجرا کرد

شرح حالی از صنعت ساختمان و انواع آن

ساختِمان سازه‌ای است که برای سکونت و به عنوان سرپناه یا برای کار ساخته می‌شود که محیط را به دو بخش بیرون و درون تقسیم می‌کند. ساختمان‌هایی که از نظر بلندا از اندازه مشخصی بلندتر باشند ساختمان‌های بلندمرتبه گفته می‌شود. در ایران ساختمان بلندمرتبه طبق مصوبه سال ۱۳۷۷ شورای عالی شهرسازی و معماری به ساختمان‌های بالاتر از شش طبقه گفته می‌شود.^[۱] ساختمان‌های بسیار بلند نیز اصطلاحاًآسمان‌خراش یا برج نامیده می‌شوند.به ساختمان‌های بزرگ و باارزش قدیمی بیشتر عِمارَت گفته می‌شود.

ساختمانی چهار طبقه در یک حکاکی

محتویات

  [نهفتن] 

• ۱انواع ساختمان
• ۲انواع ساختمان از لحاظ سازه
  • ۲.۱ساختمان‌های بتنی
  • ۲.۲ساختمان‌های فلزی
  • ۲.۳ساختمان‌های بنایی
  • ۲.۴ساختمان‌های خشتی و گلی
  • ۲.۵ساختمان‌های چوبی
  • ۲.۶ساختمان‌های ترکیبی
• ۳انواع ساختمان از لحاظ نوع کاربرد و اهمیت
• ۴ساختمان‌سازی
• ۵تکنولوژی های جدید و ساختمان‌سازی
• ۶منابع
• ۷پیوند به بیرون

انواع ساختمان[ویرایش]

در معنای کلی هر سازه‌ای را می‌توان ساختمان نامید، در اینجا منظور از ساختمان بناهای ساخته شده با مصالح بنایی (آهن، سیمان، گچ، آجر و ...) می‌باشد.

اصولاً ساختمان را از لحاظ مصالح مصرفی و نوع کاربرد آن می‌توان به دو دسته تقسیم نمود.^[۲]

انواع ساختمان از لحاظ سازه[ویرایش]

ساختمان‌های بتنی[ویرایش]

ساختمانی است که برای اسکلت اصلی آن از بتن آرمه (سیمان، شن، ماسه و فولاد به صورت میلگرد ساده یا آجدار) استفاده شده باشد.

در این نوع ساختمان، سقفها به وسیله تاوه (دال)های بتنی پوشیده می‌شود، و یا از سقف‌های تیرچه بلوک و یا سایر سقف‌های پیش ساخته استفاده می‌شود.

برای ساخت دیوارهای جدا کننده (پارتیشن‌ها) ممکن است از انواع آجر مانند سفال تیغه‌ای، آجر ماشینی سوراخ دار، آجر معمولی فشاری، فوم استاندارد ضد حریق، تیغه گچی و یا چوب استفاده شود.

همچنین ممکن است از دیوارهای بتن آرمه هم استفاده شود که در این صورت نوع این دیوارها دیوار برشی می‌باشد.

در این نوع ساختمان برای ساخت شاه تیرها و ستون‌ها از بتن آرمه (بتن مسلح) استفاده می‌شود.ساختمان های بتونی استحکام زیادی در برابر حوادث طبیعی دارند.

ساختمان‌های فلزی[ویرایش]

در این نوع ساختمان‌ها برای ساختن ستون‌ها و پل‌ها از پروفیل‌های فولادی استفاده می‌شود.

در ایران معمولاً برای ساختن ستون‌ها از تیر آهن‌های $\{\backslash displaystyle\; I\}$ دوبل و یا بال پهن‌های تکی استفاده می‌نمایند.

برای اتصالات از نبشی-تسمه و برا س ل سیب ی زیر ستون‌ها از صفحه فولادی (بیس پلیت) استفاده می‌شود و معمولاً دو قطعه را به وسیله جوش به هم متصل می‌نمایند (استفاده از پرچ یا پیچ و مهره نیز متداول است).

در این نوع ساختمان برای مقابله با زلزله از باد بندهای فلزی استفاده می شود.

ساختمان‌های بنایی[ویرایش]

منظور از ساختمان های بنایی ساختمان هایی هستندکه مصالح آنهااز آجر،بلوک سیمانی ویا سنگ ساخته شده اندودر آنها تمام یاقسمتی از بار های قائم توسط دیوار های با مصالح بنایی تحمل می شود.:برای ساختمان‌های کوچک که از 2 طبقه تجاوز نمی‌نمایندو یا حدکثر ارتفاع آنها از صفر صفر زمین 8 متر می باشد می‌توان از این نوع ساختمان استفاده نمود.

اسکلت اصلی این نوع ساختمان‌ها آجری بوده و برای ساختن سقف‌ها در ایران معمولاً از پروفیل‌های فولادی$\{\backslash displaystyle\; I\}$ و آجر به صورت طاق ضربی استفاده می‌گردد؛ و یا از سقف تیرچه و بلوک استفاده می‌شود.

در این نوع ساختمان برای مقابله با نیروهای جانبی (نظیر زلزله) باید حتماً از شناژهای روی کرسی چینی و زیر سقف‌ها استفاده شود؛ همچنین در ساختمان‌های آجری معمولاً دیوارهای حمال در طبقات مختلف روی هم قرار می‌گیرند و اغلب پارتیشن‌ها نیز همین دیوارهای حمال می‌باشند.

حداقل عرض دیوارهای حمال نباید از ۳۵ سانتی متر کمتر باشد.و یا به عبارت دیگر برای دیوار های با مصالح بنایی ، حداقل نسبت ضخامت به ارتفاع نباید از یک دهم برای دبوار های مهار نشده کمتر باشد

ساختمان‌های خشتی و گلی[ویرایش]

اسکلت اصلی این نوع ساختمان‌ها از خشت خام و گل می‌باشد و تعداد طبقات آن از یک طبقه تجاوز نمی‌کند و در مقابل نیروهای جانبی همانند زلزله به هیچ وجه مقاومت نمی‌نمایند.

ساختمان‌های چوبی[ویرایش]

این نوع ساختمان‌ها در مناطقی که چوب با قیمت ارزان در دسترس است ساخته می‌شوند،مانند شهرهای جنوبی کشور اتریش، بعضی ایالت‌های کشور آمریکا و ...

ساختمان‌های چوبی در ایران به علت کمبود منابع کمتر ساخته می‌شود.

ساختمان‌های ترکیبی[ویرایش]

ممکن است ساختمانی از دو یا چند نوع از انواع فوق ساخته شود مانند ساختمان‌های فلزی-بتنی و یا فلزی-آجری و ... .

انواع ساختمان از لحاظ نوع کاربرد و اهمیت[ویرایش]

ساختمان‌ها از لحاظ کاربردو اهمیت به چهار گروه اصلی تقسیم میشوند:

1. گروه 1(ساختمان بااهمیت خیلی زیاد):بیمارستان ها،مراکز آتش نشانی،تاسیسات آبرسانی،نیروگاهها،برج های مراقبت،مخابرات،رادیو و تلویزیون،تاسیسات انتظامی ،مراکز کمک رسانی
2. گروه2(ساختمان با اهمیت زیاد)ساختمان های با اهمیت زیاد به سه گروه کلی نقسیم میشود:
   

الف)ساختمان هایی که خرابی آنها موجب تلفات جانی ومالی زیاد می شود.مانند:فروشگاههای برزگ،سینماها،مدارس و ...
ب)ساختمان هایی که از بین رفتن آنها باعث از دست رفتن ثروت ملی می شود.مانند:مراکز نگه داری اسناد و مدارک ملی،موزه ها و... ج)ساختمان هایی که خرابی آنها باعث آتش سوزی و ایجاد آلودگی محیط زیست می شوند.مانند:پالایشگاه ها،مراکز سوخت رسانی و....

ساختمان‌سازی[ویرایش]

ساختمان‌سازی معمولاً فرایندی زمان‌بر بوده‌است، اما در دهه‌های اخیر با استفاده از قطعات پیش‌ساخته می‌توان ساخت ساختمان‌ها را سریع‌تر به پایان رساند.

^[۳]

تکنولوژی های جدید و ساختمان‌سازی[ویرایش]

صنعت ساختمان از دیرباز به عنوان یک صنعت سنتی و با بهره وری پایین شناخته شده است و در مطالعات انجام شده نیز با اشاره به اینکه ورود تکنولوژی به این صنعت با محدودیت و به کندی صورت میگیرد این صنعت را یک صنعت با پایین شناخته شده است در این بین ابزارهای نوین مانند مدل سازی اطلاعات ساختمان BIM امیدیست برای تحول در این صنعت و افزایش بهره وری و توسعه همه جوانب آن.^[۴]